Akıllı İnsanların Mantıksız Kararları

Nobel ödüllü Richard H. Thaler tüm kariyerini, ekonomideki en temel faktörün insanlar, yani hata yapmaya eğilimli, öngörülebilir davranışlarda bulunan bireyler olduğu fikrini araştırarak geçirmiştir. Akıllı İnsanların Mantıksız Kararları işte bu akademik alanı biraz daha gündelik hayata indirgemeyi ve hem ekonomiyi hem de dünyayı kavrayışımızı değiştirmeyi hedeflemiş, kimi zaman şaşırtıcı kimi zaman da son derece esprili bir kitap.

Geleneksel ekonomi, rasyonel aktörleri hesaba katarak teoriler üretir. Fakat araştırmasının ilk dönemlerinde Thaler bu rasyonel aktörlerin gerçek insanlara pek benzemediğini fark etti. İster bir elektronik cihaz alalım, ister maç bileti satalım ya da ev kredisine başvuralım, hepimiz bazı önyargılarla hareket ediyoruz ve ekonomistler tarafından varsayılan mantık standartlarına uymayan kararlar veriyoruz. Diğer bir deyişle, “uygunsuz davranıyoruz.” Daha da önemlisi bu uygunsuz davranışlarımız ciddi sonuçlara yol açıyor. İnsanların hatalı kararları üzerine araştırma yapan bu alan, ekonomistler tarafından başta eğlenceli bir fikir olarak görülüp çok önemsenmese de artık büyük ilgi görüyor ve hayatın tüm alanlarında, ticari işletmelerde ve hükümetlerde daha iyi kararların alınmasında fayda sağlıyor.

İnsan psikolojisiyle ilgili yeni keşifleri piyasa davranışlarıyla birleştiren Thaler gitgide daha karmaşık bir hal alan dünyamızda daha akıllıca kararlar verebilmesi için okuyucuyu bilgilendiriyor. Thaler ayrıca davranışsal ekonomi analizinin ev ekonomisinden televizyon şovlarına, yeni bir binadaki ofis planlamasından Uber gibi işletmelere kadar pek çok farklı konuya yeni bir bakış açısı sunduğunu kanıtlıyor.

Thaler’ın geleneksel ekonomi anlayışına karşı verdiği tutkulu savaşla ilgili pek çok anıyla da süslenmiş Akıllı İnsanların Mantıksız Kararları, insanoğlunun en büyük zaaflarının mercek altına alındığı bir eser. Ekonomi ve psikolojinin buluştuğu bu ortak noktada yöneticilerin, karar mercilerinin ve tüm insanların öğrenebileceği çok önemli bilgiler ortaya çıkıyor.

“Davranışsal ekonomi alanını var eden bu yaratıcı deha aynı zamanda usta bir hikâye anlatıcısı ve çok eğlenceli bir adam. Tüm bu kabiliyetler Akıllı İnsanların Mantıksız Kararları’nda bir araya toplanmış.”

- Daniel Kahneman, Nobel ödüllü yazar

“Klasikler arasına gireceği şimdiden belli. Ekonomi tarihinin en önemli isimlerinden biri haline gelen Thaler müthiş gözlem yeteneğiyle ve bilgeliğiyle yine büyük bir başarıya imza atmış.”

- Cass Sunstein, New Rambler

“Richard Thaler son otuz yılda ekonomi alanında gerçekleşen en önemli devrimin kalbinde yer aldı. Bu ilgi çekici kitabında Thaler davranışsal ekonomiyle ilgili bulgularını ortaya seriyor. Ekonominin heyecan verici yeni boyutlarıyla tanışmak için daha iyi bir rehber olamaz.”

- Robert J. Shiller, Nobel ödüllü yazar

“Modern ekonominin en temel noktalarını daha iyi kavrayacağınız bir eser. Günümüz entelektüellerinden biriyle asansörde kalacak olsaydım kesinlikle Richard Thaler’ı seçerdim.”

- Malcolm Gladwell

“Şaşırtıcı örneklerle dolu ve kesinlikle çok eğlenceli. Hem teoride hem de pratikte artık Ekon’ları insanlarla değiştirmenin vakti geldi.”

- Carol Tavris, Wall Street Journal

“Thaler mizahi bir güçle ekonomide devrim niteliğinde bir değişimi başlatmış ve bu alanın en temel kavramlarıyla ilgili öncü fikirler geliştirmiş.”

- Julia M. Klein, Chicago Tribune

“Davranışsal ekonomiyle ilgili kolay okunur, ustalıklı bir iş. Thaler harika bir iş çıkarmış.”

- David Wessel, Pulitzer ödüllü gazeteci

“Çok eğlenceli… Klasik ekonominin çıkmazları üzerine harika bir kitap.”

- Ronald L. Moy, CFA Institute

“Kesinlikle aklınızı çeliyor.”

- Bloomberg

“İlgi çekici… Zaferlerle ve felaketlerle, mücadelelerle ve çatışmalarla dolu, entelektüellerin dikkatini çekecek bir ekonomi kitabı. Başarılı bir akademisyen olan Thaler tükenmeyen merakını sayfalara yansıtmış.”

- Guardian

“Davranışsal ekonominin gelişimini, onun yaratıcılarından birinin ağzından, esprili bir üslupla okuyacaksınız. Kahneman, Thaler’ın tembel biri olduğunu iddia etmişti ama bunu bir iltifat olarak söylemiş olmalı çünkü Thaler’ın tembelliği onun sadece en önemli meselelere kafa yormasını ve kafa yorduğu tek şeyde de mükemmelliğe ulaşmasını sağlamış.”

- Sunday Times

“Bu kitap önemli bir sosyoloji eseri olmasının yanı sıra her türlü okuyucuyu cezbedecek kadar eğlenceli bir dille yazılmış.”

- The Times

“Profesör Thaler’ın hem keyifli hem de çok ciddi bir mesele üzerine eğilen çalışması akademik disiplinler arasındaki çoğu zaman yapay sınırların ötesinde bir alana adım atıyor.”

- Jonathan A. Knee, New York Times