İnsan ve herkes

İspanya´nın çağdaş Avrupa felsefesine en önemli katkısını oluşturan düşünür Ortega y Gasset üçüncü baskısını yaptığımız bu kitabında düşünürün toplumbilim konulu gözlem ve düşüncelerini temellendirdiği on iki adet makalesine yer veriyoruz. 1957 yılında yayımlanan İnsan ve "Herkes", Ortega´nın ölümünden sonra basılan ilk yapıtı. YAZAR HAKKINDA Çağdaş İspanya´nın en önemli filozofu Ortega y Gasset, 1883´te Madrid´de dünyaya geldi. 1902´de Madrid Üniversitesi Edebiyat ve Felsefe Fakültesi´ni bitirdi, 1904´te Merkez Üniversitesi´nde Felsefe Tarihi doktorasını verdi. 1906-7 arası Marburg Üniversitesi´nde Hermann Cohen yönetiminde çalıştı ve Yeni-Kantçı Marburg felsefe okulundan etkilendi. 1910´da Merkez Üniversitesi´nde metafizik profesörü olarak çalışmaya başladı ve aynı yıl Adán en el paraíso´yu (Adem Cennette) yayımladı. 1914´te Escorial´e yerleşen Ortega, Meditaciones del Quijote (1914, Don Kişot Üzerine Düşünceler) ile Yeni-Kantçı düşünceden uzaklaştığını gösterdi. İnsanın bireysel yaşamının temel gerçeklik olduğunu vurguladı; mutlak aklın yerine bireysel aklı öne çıkardı. Ülkesinin sorunlarıyla yakından ilgilenen Ortega 1915´te España, 1917´de El Sol 1923´te de Revista de Occidente dergilerinin kurucuları arasında yer aldı; 1921´de España invertebrada´yı (Omurgasız İspanya) yayımladı. 1923´te, Primo de Rivera´nın askeri dikta kurduğu yıl, El tema de nuestro tiempo´yu (Çağımızın Sorunu) yayımladı. 1929´da üniversitenin kapatılışını protesto etmek için istifa etti. 1930´da askeri dikta yıkılıp 1931´de II. Cumhuriyet ilan edilince aktif politikadan çekildi. 1936´da İç Savaş başlayınca İspanya´yı terk ederek önce Paris´e, sonra Arjantin´e gitti ve Buenos Aires´te bir dizi konferans verdi. Dünya Savaşı´nın bitiminde ülkesine dönerek 1949´da İnsan Bilimleri Enstitüsü´nü kurdu; burada verdiği "İnsan ve ´Herkes´" başlıklı kursun metinlerini, kitaplaştırmak üzere hazırlamaya başladı. Resmi çevrelerin baskısı yüzünden Enstitü´yü kapatmak zorunda kalınca çeşitli ülkelerde konferanslarını sürdüren Ortega, 1955´te, İnsan ve ´Herkes´in kitaplaşması tamamlanamadan yaşama veda etti.