İstiklal Harbi’Nde İranlı Bir Subayın Anıları

İstiklal Harbi’nde Bir İranlı: Seyyid Ahmed Canpulad…

Birçok cephede gerçekleşmiş olan Türk İstiklâl Harbi, farklı milletlerden insanları bir araya getirmiştir. Nasıl ki düşman kuvvetlerinin birliklerinde farklı ülkelerin askerleri yer alabildiyse, Türk ordusunda da yakın coğrafyanın askerleri yer bulmuştur. Bunlardan biri de İstiklâl Harbi boyunca Türk Ordusu’nda mülazım-ı sani (teğmen) ve mülazım-ı evvel (üsteğmen) olarak hizmet vermiş olan İranlı Seyyid Ahmed Canpulad’dır. İkinci İnönü Muharebesi’nden sonra grup karargâhına alınan Canpulad, Büyük Taarruz’da da bir subay olarak yer alarak Milli Mücadale’ye kalbinden tanıklık etmiştir.

1900 yılında İzmir’de doğan ve Kuleli Askeri İdadisi’nde eğitim gören Canpulad, İstiklâl Harbi’nden sonra İran’a giderek orada albaylığa (serheng) kadar yükselmiştir. İstiklâl Harbi’nin yanı sıra İran Ordusu ile Türkmensahra Harekâtı, Luristan Harekâtı, Senger-Şeyh Harekâtı ve II. Dünya Savaşı sırasında Rus ve İngilizlerin işgal ettiği Güney Azerbaycan’da da savaşmıştır. 12 Temmuz 1949 yılında albaylıktan emekli olmuş ve 20 Mart 1998 tarihinde vefat etmiştir. Elinizdeki çalışma, Türk-İran tarihinin çeşitli safhaları hakkında çalışmalar yapan Mehmet Çalışkan’ın gayretleriyle ortaya çıkarken, İstiklâl Harbi tarihimize farklı bir pencereden bakabilme imkânı sağlamasıyla da önem arz ediyor. Yabancı kökenli askerlerin Milli Mücadele’ye katkısı konusunda çok az sayıda belge ve hatırat vardır. Seyyid Canbulad’ın anıları bu noktada çok önem kazanıyor.

Satır aralarında Milli Mücadeleye dair çok ilgi çekici ve önemli ayrıntılar sunan “İstiklâl Harbi’nde İranlı Bir Subayın Anıları”, tüm okuyucuları cephe gerisinden savaş hattına dek Türk ordusunun peşinden heyecanla sürüklüyor.