Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Solun Tarihine Düşülen Notlar

Osmanlı’dan Cumhuriyet’e gec¸is¸, imparatorlugˆun yapısını degˆis¸tirmekle kalmadı. Aynı zamanda siyasal, sosyal, ku¨ltu¨rel degˆis¸meleri de beraberinde getirdi. Siyasal hareketler imparatorluk yapısından ulus-devlet bu¨nyesine “aktarılırken” bu degˆis¸imleri de tas¸ıyarak var olmak zorunda kaldı. Benzer bir do¨nu¨s¸u¨m Rusya ic¸in de gec¸erliydi ve imparatorluk Bols¸evik devrimiyle ortadan kalktı; sosyalist ve komu¨nist hareketler ic¸in bambas¸ka bir du¨nya kuruldu.

Mete Tunc¸ay, uzun yıllara yayılan aras¸tırmalarında Tu¨rkiye’de solun tarihini kendi bu¨tu¨nlu¨gˆu¨ ic¸inde takip etmeye c¸alıs¸ırken, 2. Mes¸rutiyet’ten 1930’ların sonuna uzanan bir tarihsel kesitte konunun c¸es¸itli yo¨nlerini, eksik parc¸alarını, tek-partinin kurulus¸u ve iktidarı sırasında sol hareketlerin konumlarını ve hu¨ku¨met kars¸ısındaki pozisyonlarını, Sovyetler Birligˆi ile ilis¸kilerini, parti yapısı ve c¸alıs¸malarını, sol o¨rgu¨tlenmeler ic¸inde yer alan bireylerin etki ve o¨nemlerini bir arada incelemeyi go¨zeten bir yaklas¸ım ortaya koyar. Solun Tarihine Du¨s¸u¨len Notlar yazarın Toplumsal Tarih’te yayımlanan, sol u¨zerine aras¸tırmalarına dair yazılarını bir araya getiriyor.